12 มิ.ย. 2550
อ๊อกเทน นัมเบอร์/ซีเทน นัมเบอร์ ?
http://www.howstuffworks.com/
*************************************************************************
สำหรับท่านท่ีต้องการศึกษาว่าเครื่องยนต์กลไกอะไรต่าง ๆ มันทำงานอย่างไรเว็บนี้ดีมาก
************************************************************************
http://auto.howstuffworks.com/engine1.htm
สำหรับเครื่องยนต์เบนซิน
************************************************************************
http://auto.howstuffworks.com/diesel.htm
http://auto.howstuffworks.com/diesel1.htm
สำหรับเครื่องยนต์ดีเซล
************************************************************************
ค่าอ๊อกเทน นัมเบอร์ในเบนซินธรรมดา 91 และซูเปอร์ 95 คือตัวบ่งชี้ว่าเบนซินนั้น ๆ มีค่าความต้านทานการน็อกมากหรือน้อย
ในเครื่องยนต์ท่ีมีอัตราส่วนการอัดในกระบอกสูบสูงเช่น 10.5:1 สมควรใช้ 95 หากเป็น 8.5:1 หรือ 9 กว่า :1 ก็ใช้ 91 ไป
รถท่ีใช้เครื่องเทอร์โบจะมีอัตราส่วนการอัดในกระบอกสูบน้อย
ค่าหรือความสามารถต้านทานการน็อกก็คือ ค่าอ๊อกเทน นัมเบอร์ท่ีสูงกว่ามันทนต่อความร้อนจากการอัดส่วนผสมได้สูงกว่า
หากนำ 91 ไปใช้กับเครื่องยนต์ท่ีมีอัตราส่วนการอัดท่ีสูง มันก็จะชิงจุดระเบิดก่อนท่ีหัวเทียนจากสป๊าร์ค
หมายความว่าลูกสูบยังเลื่อนไม่ถึงจุดท่ีควรจะระเบิดมันดันจุดระเบิดเอง เพราะคุณสมบัติของมันไม่สามารถต้านทางการชิงจุด หรือต้านทานการน็อกได้
ทำให้เกิดการเสียกำลัง มีแรงต้านลูกสูบท่ีกำลังเลื่อนขึ้น แรงเลื่อนขึ้นของลูกสูบ ไปปะทะกับแรงระเบิดท่ีเกิดจากการชิงจุดระเบิดก่อน หรือการน๊อก หากรุนแรงลูกสูบอาจแตกได้
และหากไม่รุนแรงก็จะเกิดความร้อนสะสม
การท่ีเติมน้ำมันผิด ระบบควบคุมอาจตัดการทำงานเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดความเสียหายจากกรณีนี้
เช่นเดียวกับรายเฟอรรารี่
สำหรับค่าซีเทน นัมเบอร์ ในเครื่องดีเซลนั้น เป็นค่าความสามารถในการจุดระเบิดจากความร้อนทีี่มีอัตราส่วนการอัดในกระบอกสูบสูงมาก โดยไม่ต้องมีหัวเทียนช่วยจุด อาจจะถึง 21:1 ซึ่งร้อนมาก เมื่อหัวฉีดพ่นละอองดีเซลเข้าไปในห้องเผาไม้ มันก็จะระเบิดเอง
หรืออีกความหมายหนึ่ง ค่าซีเทน นัมเบอร์ คือค่าความง่ายต่อการเผาไหม้แต่มีเงื่อนไขว่าามันมีจุดวาบไฟท่ีอุณหภูมิสูงมาก (คือจะระเบิดเมื่ออุณหภูมอากาศท่ีอัดมาสูงมาก) เมื่ออุณภูมิสูงพอมันจึงจะเผาไหม้หรือระเบิดเองได้ จากความร้อนท่ีเกิดจากการอัดอากาศเปล่า ๆ ระดับ 21:1 เมื่อหัวฉีด ๆ ฝอยละอองน้ำมันดีเซลลงไปมันก็จุดระเบิดได้ทันที
ดังนั้นอ๊อกเทน นัมเบอร์ ในเบนซิน กับซีเทน นัมเบอร์ ในดีเซล จึงมีหน้าท่ีต่างกัน
อ๊อกเทนสูง หมายถึงการต้านทานการจุดระเบิดเองได้มากกว่า เนื่องจากเบนซินมีจุดวาบไฟท่ีอุณหภูมิต่ำ จึงต้องผสมสารเคมีลงไปเพื่อเพิ่มความสามารถให้มันทนทานต่อการเผาไหม้จากการถูกอัดโดยลูกสูบท่ีเลื่อนขึ้นในกระบอกสูบ
เหตุเพราะเครื่องยนต์เบนซิน จะอัดส่วนผสมระหว่างอากาศกับละอองน้ำมัน หรือเรียกว่าไอดีสำเร็จรูป ต่างจากดีเซลท่ีอัดอากาศเปล่า ๆ อย่างเดียว แล้วพ่นน้ำมันดีเซลเข้าไปท่ีหลัง
คือกระบอกสูบต้องเลื่อนถึงจุดที่เหมาะสม ตามองศาการจุดระเบิดมันจึงจะระเบิดติดไฟ เผาไหม้ โดยหัวเทียน
คนส่วนมากเข้าใจผิด คืดว่าอ๊อกเทนสูง คือไวไฟ ตรงข้ามอ๊อกเทนต่ำจะติดไฟง่ายกว่า
หากเติมน้ำมันดีเซลผิดลงไปในเครื่องเบนซิน มันจัไม่จุดระเบิด เพราะตัวมันเองมีจุดวาบไฟท่ีสูงกว่าเบนซินมากทนทานต่อความร้อนมากมาย อัตราส่วนการอัดในกระบอกสูบเบนซินมันน้อยกว่าถึงหนึ่งเท่าตัว
พิสูจน์ง่าย ๆ เอาไม้ขีดจุดไฟโยนลงในแก้วท่ีมีน้ำมันดีเซล มันจะไม่ติดไฟ แต่หากเป็นเบนซินจะติดพรึ๊บทันที !!
ในทางตรงข้ามหากนำน้ำมันเบนซินไปเติมในเครื่องดีเซล มันก็จะระเบิดทันทีท่ีลูกสูบเลื่อนยึ้นไปไม่ถึงจุดสูงสุด อาจเลยครึ่งไปหน่อย มันทนไม่ไหวมันจะระเบิด หรือน๊อกสวนทางทันที
เครื่อง หรือลูกสูบจะแตกได้ง่าย ๆ คือพังยับเยิน
การเอาเบนซินไปล่อในรถท่ดีเซลท่ีสตาร์ตยาก เสี่ยงต่อการพังมาก โปรดอย่าทำ